This is a lesson plan in Science using 5E model. Please go through it and give your constructive suggestions.
Lipika
ବିଜ୍ଞାନ ଶିକ୍ଷଣ କାର୍ଯ୍ୟ
ଶ୍ରେଣୀ – ଷଷ୍ଠ
ଧାରଣା- ପତ୍ରର ଗଠନ
ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ –
ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନେ
•
ପତ୍ରର ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶକୁ ଚିହ୍ନଟ କରିବେ ।
•
ମୌଳିକ ଓ ଯୌଗିକ ପତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଇବେ।
•
ପତ୍ରର ନାମାଙ୍କିତ ଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ କରିବେ ।
(Engage )ସକ୍ରିୟାତ୍ମକ କାର୍ଯ୍ୟ : “ବରଷା କହେ ମାଟିରେ ତୁ ବତୁରି ବତୁରି ଯା”- ଅଭିନୟ ସଙ୍ଗୀତ
୧ . ଶିକ୍ଷକ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଗୋଲାକାରରେ ବସାଇବେ । ପତ୍ରକୁ ଆଧାର କରି ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ବାକ୍ୟ କହିବାକୁ ସୂଚନା ଦେବେ । ବାକ୍ୟର ଯେପରି ପୁନରାବୃତ୍ତି ହେବ ନାହିଁ । ଯଥା- ଖଲି ପତ୍ରରେ ଦନା ତିଆରି ହୁଏ । ଥଣ୍ଡା ହେଲେ ତୁଳସୀ ପତ୍ରର ରସ ଖାଉ ।
ଆବଶ୍ୟକ ସ୍ଥଳେ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ପତ୍ର ସମ୍ପର୍କିତ କେତେକ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିବେ। ଯଥା- କେଉଁ ସବୁ ପତ୍ରର ରଙ୍ଗ ଗାଢ ସବୁଜ ? କେଉଁ ପତ୍ରକୁ ବାଟି ଚଟଣି କରୁ ? (ଅନୌପଚାରିକ ଭାବେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ ହେବ । )
୨. ଶିକ୍ଷକ ୪/୫ ଜଣ ପିଲାଙ୍କୁ ନେଇ ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ଦଳଗଠନ କରିବେ ଓ କଳାପଟାରେ ଏକ ସାରଣୀ କରିବେ । ପିଲାମାନଙ୍କୁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବେ ଖାତାରେ ସେହିପରି ସାରଣୀ କରିବାକୁ କହିବେ।
ସାରଣୀ
୧ – (ଅନୁମାନ କରି ନିଜ ଅଭିଜ୍ଞତା କୁ ବ୍ୟବହାର କରି ସାରଣୀ ପୂରଣ କରିବେ । )
|
ପତ୍ରର ନାମ
|
ପତ୍ରର ଚିତ୍ର
|
ରଙ୍ଗ
|
ଆକାର - ବଡ/ ସାନ
|
ଆକୃତି
|
ଧାର
|
ଅନ୍ୟାନ୍ୟ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ଶିକ୍ଷକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପରିସରରେ ଥିବା ଗଛଗୁଡିକୁ ଦେଖି, ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଯେ କୌଣସି ଗୋଟିଏ ଗଛର ପତ୍ରର ନାମ ସାରଣୀର ପ୍ରଥମ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଲେଖିବେ। ପ୍ରତି ଦଳ ପାଇଁ ଅଲଗା ଗଛ ର ନାମ ଲେଖିବେ। ପ୍ରତ୍ୟେକ ପିଲା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବେ ଦଳରେ ବସି ( ପତ୍ର ନ ଦେଖି) ସାରଣୀଟିକୁ ପୂରଣ କରିବ ।
•
(Explore and explain) ପ୍ରତି ଦଳକୁ ଗୋଟିଏ ଗଛର ପତ୍ରକୁ ( ସାରଣୀ ରେ ଲେଖଥିବା ପତ୍ର ଅନୁସାରେ ) ବାହାରକୁ ଯାଇ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ କରିବାକୁ କହିବେ। ପିଲାମାନେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପରିସରରେ ଥିବା ସେହି ଗଛର ପତ୍ର କୁ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ କରି ସାରଣୀକୁ ପୂରଣ କରିବେ। ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ ସମୟରେ ଦଳର ଅନ୍ୟ ପିଲାଙ୍କ ସହିତ ଆଲୋଚନା କରିବେ । ଶିକ୍ଷକ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ ସମୟରେ ପିଲାମାନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ତଦାରଖ କରିବେ ।
ସାରଣୀ ୨ – ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ ପରେ ସାରଣୀ ପୂରଣ କରିବେ ।
|
ପତ୍ରର ନାମ
|
ପତ୍ରର ଚିତ୍ର
|
ରଙ୍ଗ
|
ଆକାର - ବଡ/ ସାନ
|
ଆକୃତି
|
ଧାର
|
ଅନ୍ୟାନ୍ୟ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
•
ପିଲାମାନେ ଦଳରେ ବସି ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ ପୂର୍ବରୁ ଅନୁମାନ କରି ଓ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ ପରେ କରିଥିବା ସାରଣୀକୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରିବେ । ପ୍ରତି ଦଳ ସେମାନଙ୍କ ସାରଣୀକୁ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବେ । ପିଲାମାନଙ୍କ ସହାୟତାରେ ଶିକ୍ଷକ ଆଲୋଚନା ଓ ସଙ୍ଖେପଣ କରିବେ ।
ସଙ୍ଖେପଣ
•
ସବୁ ପତ୍ରର ରଙ୍ଗ ସମାନ ନୁହେଁ ।
•
କେତେକ ଗଛର ପତ୍ର ବଡ ଓ କେତେକ ଗଛର ପତ୍ର ସାନ ।
•
କେତେକ ଗଛ ର ପତ୍ର ଗୋଲାକାର ଓ କେତେକ ଗଛର ପତ୍ର ଲମ୍ବାଳିଆ ।
•
ପତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଓସାରିଆ / ସରୁ / ଅଣ୍ଡାକୃତିର ।
•
କେତେଗୁଡିଏ ପତ୍ରର ଧାର ସମାନ ନୁହେଁ ।
•
କେତେକ ଗଛର ପତ୍ରର ଧାର ଦନ୍ତୁରିତ ଓ କେତେକ ଗଛର ଧାର ଦନ୍ତୁରିତ ନୁହେଁ ।
୩. ଶିକ୍ଷକ ପ୍ରତି ଦଳକୁ ବହିରେ ଥିବା ପୃଷ୍ଠା ୪୮ ର ମନ୍ଦାର ପତ୍ରର ନାମାଙ୍କିତ ଚିତ୍ର ଦେବେ ଓ ମନ୍ଦାର ପତ୍ର ମଧ୍ୟ ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ଦେବେ ।
•
ପିଲାମାନେ ଚିତ୍ର ଦେଖି ଆଲୋଚନା କରି ମନ୍ଦାର ପତ୍ରର ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶକୁ ଚିହ୍ନଟ କରିବେ। ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବେ ମନ୍ଦାର ପତ୍ରର ଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ କରିବେ ।
•
ଏହି ଚିତ୍ରକୁ ନେଇ ପତ୍ରର ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶ ଉପରେ ଖୋଲା ଆଲୋଚନା କରିବେ ।
୪. ଶିକ୍ଷକ ପ୍ରତି ଦଳକୁ ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ମୌଳିକ ( ଆମ୍ବ , ପଣସ , ବର, ଶାଳ, ପଳାଶ ଇତ୍ୟାଦି ) ଓ ଯୌଗିକ ( ସଜନା, କୃଷ୍ଣଚୂଡା, ତେନ୍ତୁଳି, ନିମ୍ବ, ବେଲ, ଗୋଲାପ ) ପତ୍ର ଦେବେ ।
•
ଦୁଇ ପ୍ରକାର ପତ୍ର ମଧ୍ୟରେ କଣ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦେଖୁଛନ୍ତି ଦଳରେ ଆଲୋଚନା କରିବେ ।
•
ଦୁଇ ପ୍ରକାର ପତ୍ରର ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶକୁ ଖାତାରେ ଚିତ୍ର କରି ନାମାଙ୍କିତ କରିବେ । ଏହାପରେ ଦଳଗତ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବେ ।
•
ଶିକ୍ଷଙ୍କ ସଙ୍ଖେପଣ : ଶିକ୍ଷକ ଦୁଇ ପ୍ରକାର ପତ୍ରକୁ ଧରି ଆଲୋଚନା ମାଧ୍ୟମରେ ମୌଳିକ ଓ ଯୌଗିକ ପତ୍ରର ଧାରଣା ଦେବେ ।
•
ଆମ୍ବ, ପଣସ , ଅମୃତଭଣ୍ଡା ଆଦି ପତ୍ରର ଓସାରିଆ ଅଂଶକୁ ଫଳକ କୁହାଯାଏ । ଏହି ପତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ମୌଳିକ ପତ୍ର ।
•
ସଜନା ପତ୍ର, ବେଲ ପତ୍ର , କୃଷ୍ଣଚୂଡା ଇତ୍ୟାଦି ପତ୍ରର ଫଳକଟି ଛୋଟ ଛୋଟ ଅଂଶରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥାଏ , ସେହି ଛୋଟ ଅଂଶଗୁଡ଼ିକୁ ପତ୍ରକ କୁହାଯାଏ ।
•
ପ୍ରତ୍ୟେକ ପତ୍ରକରେ ମଧ୍ୟ ଛୋଟ ଛୋଟ ଡେମ୍ଫ ଥାଏ । ବେଳେ ବେଳେ ପତ୍ରକ ଟି ପତ୍ର ଭଳି ଦେଖାଗଲେ ମଧ୍ୟ ଏହା ପତ୍ର ନୁହେଁ , ଏହା ଫଳକର ଗୋଟିଏ ଅଂଶ ମାତ୍ର । ଏହିଭଳି ପତ୍ରକ ଥିବା ପତ୍ରକୁ ଯୌଗିକ ପତ୍ର କୁହାଯାଏ ।
•
( Elaborate) ପରିବେଶରେ ଦେଖୁଥିବା ଦୁଇଟି ମୌଳିକ ଓ ଯୌଗିକ ପତ୍ରର ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
୫. ( Evaluate) ମୂଲ୍ୟାୟନ
•
ନିମ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ପତ୍ରର ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶକୁ ଚିହ୍ନଟ କର ।
•
ଊପରୋକ୍ତ ଦୁଇଟି ପତ୍ରର ଚିତ୍ର ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ମୌଳିକ ଓ କେଉଁଟି ଯୌଗିକ – କାହିଁକି ?
•
ପ୍ରକଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟ –
୧ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ପତ୍ର ସଂଗ୍ରହ କରି ଏକ ଆଲବମ ପ୍ରସ୍ତୁତ କର । ପ୍ରତ୍ୟେକ ପତ୍ର ପାଖରେ ପତ୍ରର ନାମ , ରଙ୍ଗ, ଆକୃତି, ଧାର, ମୌଳିକ/ ଯୌଗିକ ଲେଖିବେ। ପ୍ରସ୍ତୁତ କଲା ପରେ ଶ୍ରେଣୀରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯାଇ ଆଲୋଚନା କରାଯିବ।
୨ ପତ୍ର କୁ ନେଇ ବିଭିନ୍ନ ଆକୃତି କର ।
----------------------
Dear Lipika ji, this is a very good initiative. You have given a lesson plan. I am not able to read it as it must be in Oriya language. But since you have used 5 e model, it must be very interactive. May like to explore this lesson from UBC (University of British Columbia), Canada.
ReplyDeletehttps://blogs.ubc.ca/lesliedawesetec530/a-mammal-is/
Thanks madam. Yes, the lesson plan is in Odia language. We the faculty have decided to develop lesson plan in 5E model collaboratively in different subjects and transacted the lesson in Elementary schools.
ReplyDeleteA small initiative from our DIET to strengthen our knowledge on constructivism.
Regards
Lipika
Very nice.Did you go through the English lesson plan.please just check it
ReplyDelete